Osmanlı Padişahı 1. İbrahim (Deli İbrahim) Kimdir?

 

Osmanlı Padişahları içinde Deli lakabıyla yer alan Osmanlı Padişahı 1. İbrahim (Deli İbrahim) kimdir? 1.İbrahim 18. Osmanlı Padişahı olarak bilinmektedir. Bu padişahın hayatı, neden deli lakabıyla anıldığı gibi ayrıntılar yazımızın içinde yer almaktadır.

 

1.İbrahim (Deli İbrahim) Hayatı 

 

1.İbrahim (Deli İbrahim) Hayatı hakkında edindiğimiz bilgiler bu kısımda yer almaktadır. Deli İbrahim lakaplı Osmanlı Sultanının, Sultan Ahmet ile Mahpeyker Sultan’ın oğlu olduğu bilinmektedir. 1.İbrahim, 5 Kasım 1615’te İstanbul’da doğmuştur. 4. Murat’ın ölümü üzerine 8 Şubat 1640 tarihinde 1.İbrahim tahta geçmiştir. Padişahlığı 8 yıl sürmüştür. 

 

1.İbrahim Şehzadelik Sürecini İdam Edilme Korkusu İle Geçirmiştir

 

1.İbrahim şehzadelik sürecini idam edilme korkusu ile geçirmiştir. Sürekli olarak baş ve vücut ağrısından mustarip olduğu bilinmektedir. Kardeşi sağ iken padişah olmaya yanaşmaması da şehzadelik dönemi ile ilgili bilinen bir diğer ayrıntıdır. Kardeşinin sağ olmasını kendisine saltanat gerekmediğini belirten ifadeleri şehzadelik döneminde kendisini tahta davet edenlere karşı söylemiştir. Hile ile idam edileceğinden korkması sebebi ile kendisini dairesine kilitlediği belirtilmektedir. Annesinin zoruyla dairesinden çıkarılması ancak abisinin ölümü üzerine olmuştur.

 

1.İbrahim Gerçekten Deli miydi?

 

1.İbrahim yani Deli İbrahim hakkında akıllara takılan bir soru bulunmaktadır: 1.İbrahim gerçekten deli miydi? Bir rivayete göre 1.İbrahim Sultan için deli olmadığı bu durumun uydurma olduğu vurgulanmaktadır. Aleyhinde bulunan söylentilerin büyük ölçüde Şeyhülislam Karaçelebizade Abdülaziz Efendi tarafından uydurulduğu bildirilmektedir. Ayrıca çok az okumuş olan bir hükümdar olmasına rağmen ilk zamanlarda devlet işleriyle büyük ölçüde ilgili olduğu da 1.İbrahim için belirtilen detaylar arasındadır. Sonraki süreçte bazı devlet adamlarının da yönlendirmesiyle dengesiz kararlar aldığı vurgulanmaktadır. Bu aşamada annesi Kösem Sultan’ın da devlet işlerine karışması durumu daha da işin içinden çıkılmaz bir hale getirmiştir. Bu duruma çare olarak Sultan 1. İbrahim annesinin sarayda hapsedilmesine karar vermiştir. Bir süre sonra bu hapisten kurtulmak isteyen Kösem Sultan ise oğlunu öldürtmeye karar vererek tekrar yönetimde rol oynamaya devam etmiştir. 

 

Deli İbrahim Dönemi Önemli Olayları

1.İbrahim’in Tahttan İndirilmesi

 

1.İbrahim’in Tahttan İndirilmesi ile ilgili yaptığımız araştırma olayın şu şekilde gerçekleştiğini öğrenmemizi sağlamıştır: 6 Ağustos 1648 tarihinde vezir-i azam Damat Ahmet Paşa Topkapı sarayında ziyafet vermiştir. Davetliler ise yeniçeri ocağının zorba generalleri olarak belirtilmektedir. Veziriazamın amacı, ziyafetten sonra sarhoş olacak bu generalleri temizlemek şeklinde vurgulanmaktadır. Haberi alan ağaların ziyafet bitmeden önce ortamı terk ettikleri, yeniçeri ocağını da ayağa kaldırdıkları söylenmektedir. İsyan veziri azama karşı olmasına rağmen Sultanın bu isyanı affetmeyeceği düşünülmüştür. Bu nedenle padişahı tahttan indirme cüretinde bulunmuşlardır. 

 

Deli İbrahim Neden Öldürülmüştür

 

Deli İbrahim neden öldürülmüştür, sorusunun cevabı Kösem Valide Sultan’ın isteği ve Abdülaziz Efendi fetvasıyla ölümüne karar verilmesi şeklinde ifade edilmektedir. Deli İbrahim taraftarlarının tekrar padişahı tahta çıkarma isteği ile de ölüm kararı daha net bir hal almıştır. Öncelikle padişahın damadı olan sadrazam Hezarpare Ahmet Paşa’nın hazin ölümü gerçekleşmiştir. Yeniçeriler paşayı parçalayarak öldürmüşlerdir. Padişah 1. İbrahim infazını gerçekleştirmesi için cellat Kara Ali’nin görevlendirildiği bildirilmektedir. Kara Ali, padişahı boğarak öldürmüştür. 

Devletin yönetimi ise zorbalıkları ile ünlü generallere kalmıştır. Osmanlı tarihinde yeni bir dönem olan Ağalar Saltanatı başlamıştır. Bu dönem ile birlikte karanlık bir devre girildiği belirtilmektedir. Tahta 7 yaşındaki küçük oğul 4.Murat getirilmiştir. Bu dönemde de devlet yönetimi çalkantılı bir şeklide seyretmiştir. Ardından başlayan Köprülüler devri ise devletin yeniden toparlandığı bir dönem olarak ifade edilmektedir.