1. Mustafa Han kimdir?

 

Babası 3. Mehmed'tir. Annesi tam olarak bilinmemektir. Ahmed tahta çıktığında tek erkek kardeşi olan Mustafa'ya dokunulmadı. Bunun babalarının 19 kardeşin boğdurtması halk tarafından kötü karşılanmiştir, bu harekette bunun etkisi büyüktür. Osmanlı o güne kadar gelenek bozulmuştur ve babadan oğula yerine ölen kardeşinin yerine geçmiştir yeni padişah.

 

Gençlik Zamanları

 

Öldürülmemesinin nedeninin ondan önce tahta geçen abisinin çok genç olmasındandır. Eğer Ahmed'e bir şey olacak olsaydı Hanedan'ın başka bir erkek evladı kalmayacaktı. Çünkü Ahmed on üç on dört yaşlarında tahta çıkmıştır. Çeşitli dedikodular öldürüleceğini söylemiştir. Bu da 1.Mustafa'da çeşitli ölüm korkuları doğurmuştur. Böylece akıl sağlığını kaybetmiştir. 1. Ahmed tarafından öldürülme fikri oluşsa da hasta ve zararsız olduğuna kaanat getirilmiş ve öldürülmemiştir. 

 

İlk Padişahlığı

 

Abisi öldürüldüğünde hanedanın en kıdemli erkeği olduğundan 1. Mustafa'nın tahta geçmesine karar verilmiştir. 1.Mustafa tahta geçmek istemiyordu, o hem bu işlerle ilgilenmek istemiyor hem de bu işi, işinin ehli kişilere bırakmak istiyordu. Ama hanedan bunu umursamadı. 1.Mustafa tahta geçtikten sonra beklediği üzere devlet meseleleri ile hiç ilgilenmedi. Zaten tahta çıktıktan 96 gün sonra indirilip yerine 2. Osman (Genç Osman) tahta geçmiştir. Ama yeniçeriler yenilik taraftarı değildi ve 1622 yılında Genç Osman'ı tahtan indirdiler.

 

İkinci Padişahlığı

 

Genç Osman yeniçerideki isyancılar tarafından öldürülünce taht tekrar 1. Mustafa'ya kaldı. Genç Osmanın, Osmanlı'nın sadrazamı tarafından şehit ettirilmesi hanedanda büyük karışıklılığa neden oldu. Bunun üzerine 1. Mustafa sadrazamı (Davut Paşa'yı) görevinden aldı ama bu isyanların durmasına yetmedi. İstanbul'da ve Anadolu'da isyanlar boy gösterdi. Bu isyanların çözülmesi için güçlü ve otoriter bir padişah gerekiyordu. Şeyhülislam Yayha efendi ve devlet erkanı 4.Murad'ı 1. Mustafa'nın yerine tahta çıkarmıştır. 1.Mustafa bir buçuk yıl daha tahta kaldıktan sonra akıl sağlığı bozuk gerekçesiyle fetva ile tahtan indirilmiştir. Yerine 11 yaşında Kösem Sultan'ın oğlu olan 4. Murat geçmiştir. Sultan 1. Mustafa akıl sağlığı olmadığına düşünerek hiç çocuk yapmadı. 1. Mustafa tahtan indikten sonra 15 yıl daha yaşadı. 1639 yılında Topkapı Sarayı'nda geçirdiği sarar krizi ile öldüğü söylenmektedir. Başka düşüncelere göre 4. Murat tarafından öldürüldüğüdür.

 

Bazı Kişilik Özellikleri

 

1. Mustafa'nın denizde bulunan balıklara altın attığı, karşısına çıkanlara para verdiği söylenmektedir. Hanedanlık hazinesinin boşalmasına sebebiyet verecek bu davranışlar dikkat çekmiştir. Bir gün sarayın önünde orta oyunu oynayan kişilere görünce birinin oyunculuğunu çok beğenip sarayın en değerli parçalarını ona atmıştır. Zamansızca sokağa çıkıp gördüğü kişilere para dağıtıyordu. Divan hali hazırda toplantı yapıyorken içeri girerek vezirlerin kavukları çıkartıp yuvarlıyordu. Bu gayri resmi ve tutumsuz hareketlerinin nedeni akıl sağlığını yitirmesiydi. Çünkü abisi de 1. Mustafa da çok zor zamanlarda ve çok erken yaşlarında tahta çıkmıştır. Abisinin kendisini öldürteceği düşüncesi akıl sağlığının bozulmasına yol açmıştır.

 

Fatih Camii Olayı

 

Osmanlı sadrazamı Mere Hüseyin Paşa, bir kadıyı dövdürmesi üzerine ulema ve  tarikat şeyhlerinden tepki çekmiştir. Ulema 1623'te Fatih Camii'de toplanıp onun  kafir olduğunu ve öldürülmesinin helal olduğu belirtildi. Yönetime çok sayıda müslüman karşı çıkmıştır ve toplanıp Fatih Camii'de isyan çıkarmıştır. Başlangıçta uzlaşılmaya gidilse de daha sonra çıkarılan karar ile dağıtıldılar. Dönem sadrazamnı Mere Hüseyin Paşa emri ile askerler oraya isyanı bastırmaya gitmiştir. Askerler Fatih Camii'ye vardığında sadece isyan çıkaranları değil camiye namaza gelen sivil halkı da öldürdürdüler. Cesetler ise kuyular ve lağımlara atıldı.